Systemy opieki nad dziećmi różnią się pomiędzy poszczególnymi krajami. Niektóre ich cechy są podobne, z kolei inne diametralnie się różnią. Znajomość systemu edukacyjnego w danym państwie jest obowiązkowa dla wszystkich rodziców. Tylko to bowiem umożliwia właściwe rozeznanie w tej kwestii i tym samym przygotowanie się na poszczególne etapy. W Holandii system jest dość skomplikowany, w związku z czym warto zapoznać się z informacjami, które nieco przybliżą tę zagmatwaną kwestię.
Opieka nad najmłodszymi dziećmi w Holandii
W Holandii opieką są objęte dzieci od 10 tygodnia do 12 roku życia. Dlaczego system dotyczy już tak małych dzieci? Ponieważ urlop macierzyński w Holandii jest krótki, więc mama dość szybko musi pozostawić swoje maleństwo pod opieką. Może skorzystać z dwóch rozwiązań: oddać dziecko do żłobka lub zostawić je pod opieką certyfikowanej opiekunki. Na czym polegają te możliwości?
Żłobek w Holandii
Dzieci mogą uczęszczać do żłobka do ukończenia 4 roku życia, czyli do momentu w którym idą do szkoły. Żłobki to placówki prywatne, jednak mimo to podlegają kontroli państwa – sprawdzane są normy w nich obowiązujące. Osoby pracujące w holenderskich żłobkach muszą mieć odpowiednie kwalifikacje, a na każdą z osób może przypadać od 3-8 dzieci (ilość jest zależna od wieku podopiecznych). Placówki te najczęściej są czynne do godziny 18:30, jednakże dokładne godziny i dni w jakich dziecko tam przebywa są ustalana indywidualnie w oparciu o analizę sytuacji rodzinnej. Żłobki w Holandii mają za zadanie zapewniać dzieciom opiekę oraz przygotowywać je do późniejszej nauki w szkole. Najczęściej nie jest tam zapewniane wyżywienie – o to muszą zadbać sami rodzice. Koszt pobytu dziecka w żłobku to ok. 8 euro/godzinę.
Opieka domowa (Gastouder)
Opieka domowa stanowi alternatywę dla żłobków, która cieszy się wśród mieszkańców Holandii coraz większa popularnością. Gastouder to certyfikowana opiekunka posiadająca odpowiednie kwalifikacje do pracy z dziećmi (przynajmniej wykształcenie zawodowe z tego zakresu) oraz ukończony kurs pierwszej pomocy. Ta forma opieki dla najmłodszych polega na pozostawieniu dziecka w domu opiekunki, u której równocześnie może przebywać kilka dzieci – dwoje poniżej 1 r.ż., czworo w wieku 1-2 lat oraz pięcioro w wieku 2-4 lat. Tworzy się w ten sposób przedszkole domowe wpisane (podobnie jak żłobki) na listę LRK. Niewątpliwą zaletą opieki domowej są elastyczne godziny – stanowi to świetne rozwiązanie dla rodziców pracujących w nieregularnych godzinach pracy bądź w trybie zmianowym. Koszt wynosi tutaj ok. 7 euro za godzinę.
Edukacja przedszkolna (peuteropvang)
Jest to forma opieki, którą zazwyczaj wybierają rodzice, którzy nie pracują na pełny etat. Do peutepvang mogą uczęszczać dzieci po ukończeniu 2,5 roku życia. Edukacja przedszkolna socjalizuje najmłodszych, a także stopniowo przyzwyczaja ich do rozłąki z rodzicami i nauki. W jej ramach wyrównywane są deficyty rozwojowe pomiędzy dziećmi, dzięki temu dzieci łatwiej odnajdą się w szkole. Jest to niezwykle istotne, ponieważ w Holandii nauka w szkole rozpoczyna się już w 4 roku życia. W peuteropvang dzieci przebywają zazwyczaj pół dnia 2 razy w tygodniu, jednakże pracownicy często dążą do wydłużania tego czasu w ramach edukacji przedszkolnej w ramach VVE, czyli programu dla dzieci z opóźnionym rozwojem mowy oraz takich, których rodzice mają niski poziom wykształcenia.
Szkoła w Holandii
W Holandii obowiązek szkolny obejmuje dzieci w wieku 5-16 lat. Tak naprawdę jednak do szkoły zaczynają one uczęszczać już tuż po ukończeniu 4 roku życia – dołączają do klasy w ciągu roku szkolnego. Na początku przychodzą tylko do południa i stopniowo aklimatyzują się do warunków szkolnych. W późniejszym czasie zaczynają również zostawać popołudniami. Starsi uczniowie przechodzą cały cykl roku szkolnego. Obowiązek szkolny niesie za sobą również obowiązki, jakie muszą spełnić rodzice. Muszą oni zadbać o to, aby dziecko zostało zarejestrowane w szkole, regularnie do niej uczęszczało, a także muszą pozostawać w stałym kontakcie ze szkołą, aby sprawdzać postępy dziecka w nauce.
W Holandii występuje spora różnorodność szkół. Funkcjonują tam:
- szkoły publiczne – gminne szkoły świeckie
- szkoły specjalne – szerokoreligijne, protestanckie, katolickie, muzułmańskie, hinduskie, żydowskie i Montessori
- szkoły prywatne
Kwestiami związanymi z edukacją zajmuje się w Holandii Ministerstwo Edukacji, Kultury i Nauki. Naukę w szkołach publicznych i specjalnych finansuje państwo.
Szkoła podstawowa w Holandii
W większości szkoły w Holandii są bezpłatne, jedynie pobierane są nieobowiązkowe składki na komitet rodzicielski. W elitarnych szkołach, w których organizowane są dodatkowe zajęcia miesięczna stawka wynosi od kilkudziesięciu do nawet ponad tysiąca euro rocznie.
Klasy w Holandii są nazywane grupami – z reguły 1 i 2 klasa są ze sobą łączone (stanowią odpowiednik polskiej zerówki), a uczniowie uczęszczają do szkoły podstawowej, aż do grupy 8. Z reguły nie są zadawane zadania domowe, od czasu do czasu uczniowie muszą nauczyć się czegoś nowego (np. słówek). Wyniki dzieci są rejestrowane w systemie monitorowania postępów, a rodzice otrzymują okresowe raporty. Szkoły mają różne systemy oceniania, najczęściej jest to skala A-E (A jest najwyższą oceną).
Dzieci uczęszczają do szkoły od poniedziałku do piątku, a wakacje uzależnione są od regionu, w jakim znajduje się placówka. Szkoła podstawowa kończy się egzaminem, po którym uczniowie wybierają swoją dalszą ścieżkę edukacyjną w szkole średniej. Uczniowie kończący ten etap nauki mają 12 lat.
Świetlica dla dzieci szkolnych
Dzieci do 12 roku życia objęte są obowiązkiem opieki, w związku z czym nie mogą one przebywać same w domu. Dla uczniów, których rodzice pracują przewidziana jest opieka pozaszkolna, prowadzona przez prywatne podmioty, a więc – odpłatna. Stawka wynosi ok. 7 euro za godzinę. Świetlice zazwyczaj znajdują się w pewnym oddaleniu od szkoły, muszą więc zapewnić dowóz dzieci – jest to realizowane przez wychowawców lub taksówką.
Świetlice same przygotowują swoje programy, niektóre z nich mają nawet swoje profile (np. sportowy). Dzieci mogą korzystać z tych placówek również w czasie wakacji oraz w dni wolne od nauki. Świetlice nie zapewniają posiłków ani pomocy w odrabianiu lekcji.
