Gdy myślimy o wielkich korporacjach, zazwyczaj osadzamy je w rzeczywistości naszych czasów. Okazuje się jednak, że największa korporacja w historii to Holenderska Kompania Wschodnioindyjska.
Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC), co w tłumaczeniu z języka niderlandzkiego oznacza „Zjednoczona Kompania Wschodnioindyjska” została założona w 1602 roku. Powołana uchwałą Stanów Generalnych Republiki Zjednoczonych Prowincji (a więc dzisiejszej Holandii) miała zagwarantować jej monopol na działania kolonizacyjne w Azji. Holenderska Kompania Wschodnioindyjska zajmowała się także innymi rzeczami. Była pierwszym w historii międzynarodowym koncernem, wypuszczającym akcje oraz papiery wartościowe, w celu sfinansowania własnej działalności.
Kompania podzielona była na tzw. 6 izb. Ich siedziby znajdowały się w Amsterdamie, Middelburgu, Enkhuizen, Delft, Hoorn oraz w Rotterdamie. Korporacja swoje siedziby miała także w krajach kolonialnych. Ich celem było również przekazywanie nowych idei i technologii z Europy do Azji. Kompania popierała też chrześcijańskich misjonarzy.
W roku 1640 Holenderska Kompania Wschodnioindyjska odniosła sukces w postaci zdobycia portu Galle w Sri Lance. Odebrała go Portugalii, co poskutkowało również tym, że zakończył się w niej monopol na handel cynamonem. W 1652 roku swoją placówkę założyła na Przylądku Dobrej Nadziei w Afryce Południowej, która z czasem stała się Kolonią Przylądkową. Osiedliło się tam wielu Holendrów, a także innych Europejczyków. Dziś obszar ten znamy jako Republikę Południowej Afryki. Inne placówki handlowe, zwane faktoriami, Kompania założyła także w Iranie, Bangladeszu, Syjamie, czyli dzisiejszej Tajlandii, Chinach, Tajwanie oraz południowych Indiach.
Nie musiało upłynąć zbyt wiele czasu, aby Holenderska Kompania Wschodnioindyjska stała się najbogatszą kompanią na świecie. Bowiem już w 1637 roku warta była 78 mln. holenderskich guldenów, co w roku 2016 dawałoby kwotę prawie 8 bilionów dolarów. Dla porównania, firma Apple w 2015 r.warta była 725 miliardów dolarów. Zaś w 1669 roku VOC posiadała już około 150 statków handlowych, 40 okrętów, około 50 tys. pracowników oraz armię, liczącą 10 tys. osób.
VOC miała również swoje problemy. Z racji konkurowania z Brytyjską Kompanią Wschodnioindyjską była w permanentnym konflikcie z Wielką Brytanią, co po czterech wojnach z Brytyjczykami, doprowadziło do rozwiązania Kompanii w 1798 roku. Żeby jednak zakończyć optymistycznym dla Holendrów akcentem, na kongresie wiedeńskim w 1815 roku Królestwo Niderlandów otrzymało Indie Wschodnie.
